Harm en Carola

Waar het fout ging

Harm en Carola uit Zoetermeer zijn ‘high school sweethearts’. Samen krijgen ze twee leuke meiden, maar na ongeveer 25 jaar ploft de relatie. Nu zo’n anderhalf jaar geleden. Na een jaar komt Carola tot de conclusie ‘het ook allemaal niet meer te weten’. “Het lukte ons niet meer om met elkaar in gesprek te gaan.” Harm vult aan: “Er was veel onbegrip.”

De relatiebreuk slaat diepe wonden. De veertigers zitten vol woede, frustraties en verdriet. “Je hoopt op bemiddeling van vrienden of familie, maar die hebben toch allemaal een zekere voorkeur voor de één of de ander. Ook steunen ze je in jouw opvatting over je ex-partner, zeggen ze dat je dit of dat écht niet moet pikken. Maar dat is niet perse de beste weg om twee mensen met kinderen weer behoorlijk met elkaar om te laten gaan,” meent Harm.

Drempel over

Carola vraagt (het toenmalige) Bureau Jeugdzorg om hulp. Die verwijst hen naar Jeugdformaat. Haar ex stemt in, al vindt hij het ‘zeker niet grappig’ om voor het eerst bij zo’n instelling binnen te stappen. Beide ouders, die op wandelafstand van elkaar wonen, spreken van een drempel. Harm: “Als er iets rottigs aan de hand is met een familie zeggen ze op het Journaal altijd: het gezin is bekend bij Jeugdzorg.”

Ouderschap Blijft

De twee melden zich voor een zogeheten Ouderschap Blijft-traject. Daarbij krijgen ze ondersteuning van Joyce Jakobs van Jeugdformaat. Ouderschap Blijft is bedoeld voor ouders die zijn verwikkeld in wat in de volksmond ‘een vechtscheiding’ is gaan heten. Mannen en vrouwen die ruzie maken over hun kinderen. Hoe worden ze opgevoed, hoe delen we de zorg? Onderwerpen waar enorme mot over kan worden gemaakt.

“In het begin praten we over de scheiding,” legt Jakobs uit. “Het komt namelijk voor dat een van de partners überhaupt niet begrijpt waarom de relatie is gestrand. Er wordt uitgesproken wat iemand voelt, mist en niet begrijpt; pas dan kan er gerouwd worden en een begin gemaakt worden met afsluiten. Mensen moeten weer vertrouwen in elkaar krijgen als ouders. Aan het vraagstuk hoe er na een scheiding sámen voor het kind, of de kinderen, gezorgd kan worden, besteden we uiteraard veel aandacht.”

Over het algemeen voert de Ouderschap Blijft-hulpverlener twee of drie gesprekken met de kinderen. “Maar het is niet standaard,” aldus Jakobs. “Als een kind anderhalf is, kan het eenvoudigweg niet. Ook zien we er geregeld vanaf als er al veel hulpverleners bij een kind betrokken zijn. We willen voorkomen dat het teveel wordt voor een jeugdige.” De ondersteuning duurt in totaal tussen de zes en negen maanden, wat neerkomt op circa achttien gesprekken met een hulpverlener.

Meer vertrouwen

Harm en Carola zitten zo’n beetje aan het einde van het hulptraject. Bij mensen die ooit getrouwd waren is het opstellen van een ouderschapsplan (praktische afspraken die ouders onderling maken over de verzorging, de kosten en de omgangsregeling met de kinderen, red.) een belangrijk punt waar naartoe wordt gewerkt. Bij hen is het iets dat de rechter die de scheiding moet uitspreken verlangt. Voor ongehuwden kan een ouderschapsplan niet verplicht worden gesteld.

Hoewel het bij Carola en Harm niet zo is dat alles nu (weer) in harmonie verloopt, zijn de twee goed te spreken over Ouderschap Blijft. “Het zal werken blijven,” weten ze. Ze moeten zaken blijven bepraten en afspreken, zoveel is Harm duidelijk. “We zijn nu beter van elkaar op de hoogte van wat er bij de ander speelt,” aldus Carola. Haar ex grinnikt: “Een jaar geleden had je mij niet gebeld als er een stop in de meterkast uitgeslagen was. Nu wel.”

“Mensen moeten weer vertrouwen in elkaar krijgen als ouders” - Joyce Jakobs, Jeugdformaat

Ze knikt. “Pas had ik een cursus die tot laat duurde. In een eerder stadium zou ik Harm niet hebben gevraagd de kinderen te doen. Dan had ik me in allerlei bochten gewrongen om het anders te regelen. Nu kunnen we dat wel samen oplossen.”

Joyce Jakobs van Jeugdformaat heeft de Zoetermeerders het pad zien afleggen van boze, gefrustreerde mensen die met de rug naar elkaar toe stonden naar wat zij ‘ouder-collega’s’ noemt. “Vaders en moeders die uit elkaar gaan moeten anders met elkaar leren communiceren. Denken dat je, als je niet meer in hetzelfde huis woont, minder met elkaar hoeft te praten, is een behoorlijke misvatting. Bij Ouderschap Blijft helpen we daarom mensen een brug naar elkaar te bouwen én hen mee te geven hoe ze die brug in de toekomst goed kunnen blijven onderhouden. Want kinderen hebben recht op hun ouders. Of die nu uit elkaar zijn of niet.”

Bron: AD, 31 maart 2015 

Angelique Mulders en Ellen van Gaalen