Kinderen voorbereiden op traumabehandeling met de methode ‘Slapende honden? Wakker maken!’
Gepubliceerd op: 18 mei 2021
Onbehandelde trauma’s kunnen op latere leeftijd ernstige lichamelijke en geestelijke gevolgen hebben, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Maar voordat een traumabehandeling kan worden gestart, moeten kinderen er eerst klaar voor zijn om het trauma te verwerken en eventuele barrières moeten opgeheven zijn. De methode ‘Slapende honden? Wakker maken!’ (SHWM) helpt hen hierbij.
Ambulant hulpverlener en systeemtherapeutisch werker Mirjam Koornneef is een van de zorgprofessionals bij Jeugdformaat die het SHWM-traject bij kinderen begeleidt. Ze vertelt: ‘Getraumatiseerde kinderen vinden het vaak moeilijk om over hun nare herinneringen te praten. In eerste instantie willen ze soms niets vertellen of zeggen zich niets te herinneren of nergens last van te hebben. Dit is begrijpelijk, omdat het confronterend is, maar het staat een effectieve traumabehandeling in de weg.’
Barrières opheffen
Tijdens het SHWM-traject wordt uitgezocht welke redenen een kind heeft om niet over het trauma te willen of kunnen praten. Dan wordt samen met het kind gezocht naar oplossingen hiervoor. Mirjam: ‘We gunnen kinderen een rustig, opgeruimd hoofd, zodat zij zich verder kunnen ontwikkelen en de traumabehandeling goed kunnen ingaan. Wat hiervoor nodig is, verschilt per kind. Dit kan psycho-educatie zijn, het maken van een steunplan voor thuis of op school, extra aandacht voor emotieregulatie binnen het gezin, of groepsgesprekken met het hele netwerk van het kind.’
Antwoord op vragen
Om uit te leggen hoe zoiets eruit kan zien, noemt Mirjam een voorbeeld. ‘Een meisje van 7 zat al vanaf dat ze baby was in een pleeggezin. Ze had psychische problemen en veel onbeantwoorde vragen. Waarom zie ik mama zo weinig? Waar is papa? Wilde mijn ouders mij niet hebben? Waarom praat papa een andere taal dan ik? We hebben toen de jeugdbeschermer, beide ouders én de pleegouders betrokken en een verhaal gemaakt voor dit meisje: waarom het zo was gelopen, waarom ze niet bij haar ouders kon wonen, dat het niet aan haar lag en dat papa en mama ook wel anders hadden gewild, maar niet anders konden. Ze keek tijdens het groepsgesprek steeds met grote ogen van de een naar de ander. Het leek alsof alles op z’n plek viel, het verleden en het heden. En dat was alles wat ze nodig had om zich volledig te kunnen richten op zichzelf en haar therapie.’
Ieders verhaal
Een belangrijk aspect van de SHWM-methode is dat het kind voelt dat iedereen om hem heen staat, zowel familie als zorgprofessionals. Mirjam: ‘Er is binnen dit traject ruimte voor ieders verhaal. Bij het delen van die verhalen proberen we iedereen aanwezig te laten zijn. We staan stil bij ieders perspectief en aandeel en hoe dat zo gekomen is. Een kind ervaart zo letterlijk de steun van het netwerk om zich heen en krijgt toestemming om te praten over nare gebeurtenissen.’
Open en eerlijk
Dit heeft Mirjam met eigen ogen zien gebeuren, toen ze een jongen van 13 behandelde. ‘Hij had veel meegemaakt, maar wilde het er niet over hebben. In deze familie was er sprake van een intergenerationeel trauma. We brachten iedereen bij elkaar: ouders, opa en oma, hulpverleners. Iedereen schreef zijn eigen verhaal op, open en eerlijk, en deelde dat met deze jongen. Daarna mocht hij alle uitgeschreven verhalen hebben, om ze te kunnen herlezen en verwerken. Hij drukte de papieren stevig tegen zich aan. Het was voor iedereen een ontroerende en moeilijke, maar enorm waardevolle ervaring. Nu is deze jongen klaar voor de EMDR-therapie die zal volgen.’
Meer info
Jeugdformaat heeft ambulant hulpverleners en gedragswetenschappers die speciaal in deze methode getraind zijn en samen zo’n traject opzetten. Afhankelijk van de complexiteit kan het eigen traumateam van Jeugdformaat of de SGGZ het stokje overnemen als het kind voldoende voorbereid is op traumaverwerking en er geen barrières meer zijn die de verwerking in de weg staan.
Wil je meer weten over de methode ‘Slapende Honden? Wakker Maken!’ of wil je deze methode inschakelen voor een kind of jongere? Neem dan contact op met het aanmeldteam van Jeugdformaat via 088 - 352 00 00 of mail naar info@jeugdformaat.nl.
Meer lezen? Dag van het Gezin: jeugdzorgwerkers vertellen over de hulp die ze bieden in gezinnen